Do zadań policji należy zapobieganie, wykrywanie i przeciwdziałanie wszelkiego rodzaju niebezpieczeństwom, obecnie ok. 40% różnych spraw, jakimi zajmuje się policja to sprawy dotyczące oszustw. Codziennie policja odnotowuje kilka lub kilkanaście prób oszustwa seniorów i nie tylko ich.
W kilku ostatnich latach seniorzy najczęściej padali ofiarami kradzieży i oszustw. Przestępcy wykorzystują łatwowierność i obniżony poziom czujności starszych i samotnych osób. Najczęściej spotykane metody oszustw to: ,,na wnuczka”, na ,,policjanta”, lekarza lub pracownika socjalnego. Metody te są szczególnie dotkliwe, ponieważ bardzo często seniorzy w wyniku działania oszustów tracą oszczędności całego życia. Blisko 80% pokrzywdzonych stanowią osoby powyżej 70 roku życia. Sprawcy typują swoje ofiary szukając ich numeru telefonu w książkach telefonicznych (zazwyczaj starsze osoby nadal korzystają z telefonów stacjonarnych). Oszuści grają na uczuciach osób starszych i w trakcie rozmowy telefonicznej tak nimi manipulują zadając różne pytania, że osoba poszkodowana sama wypowiada imię wnuczka. Jeżeli sprawca wyczuje ofiarę, następuje seria pytań dotyczących pieniędzy np. czy możesz mi pożyczyć na krótki okres pewną kwotę, czy pieniądze masz w domu czy też w banku. Gdy sprawca uzyska odpowiednie dla siebie wiadomości umawia się na odbiór pieniędzy, ale zazwyczaj sam się nie pojawia tylko wysyła trzecią wiarygodną osobę. Przestępstwa te mają podłoże psychologiczne, ponieważ bardzo często tracimy poczucie racjonalnego stwierdzenia że osoba dzwoniąca należy do naszej rodziny. Podobny mechanizm ma oszustwo ,,na policjanta”, z tym, że poszkodowany chcąc uratować swoje oszczędności sam wręcza pieniądze rzekomemu policjantowi, który się po nie zgłasza. Należy uświadomić ludziom, że policja nigdy nie prosi o przekazanie pieniędzy. Aby zweryfikować policjanta zgłaszającego się po pieniądze należy poprosić go o okazanie legitymacji służbowej. Obydwa te przestępstwa są trudne do wykrycia, ponieważ dość często oszust dzwoni z zagranicy, a osoba odbierająca przesyłkę zostawia ją w ustalonym miejscu. Oszuści bardzo często bazują na niewiedzy np. dotyczącej przepisów unijnych i próbują to wykorzystać wmawiając seniorom, że dzięki pieniądzom z Unii Europejskiej w mieszkaniu zostanie wykonany remont instalacji wodociągowej czy gazowej. Wymyślają coraz to nowe modele oszustw. Coraz częstszym oszustwem jest otrzymany sms z prośbą o wejście w przesłany link. Z chwilą wejścia w ten link oszust ma dostęp do naszych danych, konta itp. Możliwość szybkiego pomnożenia pieniędzy może zaślepić ludzi i dlatego decydują się na wpłatę gotówki na konto wysłane przez oszusta. Aby uchronić się przed stratą pieniędzy nie należy przekazywać obcym osobom dowodu osobistego, nie wchodzićw podejrzane linki, nie wpuszczać do domu rzekomych policjantów, a najlepiej przerwać rozmowę telefoniczną, w której jest mowa o pieniądzach.
Irena Górnicka – notatka z wykładu, zdjęcia Helena Król
