Fenomen Kazimierza polega przede wszystkim na tym, że liczne i różnorodne atrakcje kulturowe i przyrodnicze skupione są na niewielkiej przestrzeni, którą każdemu łatwo ogarnąć, poznać i zaakceptować.
Kazimierz Dolny posiada status Pomnika Historii nadany przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. Miasteczko to jest najbardziej wartościowym i ze wszech miar godnym ochrony elementem Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Początki Kazimierza sięgają średniowiecza. Już w XII wieku była tu osada zwana Wietrzną Górą, którą Kazimierz II Sprawiedliwy podarował klasztorowi norbertanek. Przypuszcza się, że to norbertanki zmieniły nazwę na Kazimierz. To zostało zapisane w 1249 r. Zwiedzanie rozpoczynamy od ujścia rzeki Grodarz do Wisły. Teraz jest niepozorna i ujęta w betonowe koryto, ale to ona doprowadziła swym erozyjnym działaniem do rozcięcia lessowej i wapiennej wyżyny i utworzenia doliny, w której leży dziś Kazimierz Dolny.
Udajemy się w stronę Góry Plebaniej utożsamianej przez wielu z Wietrzną Górą. Kryte schodki (65 stopni) zaprowadziły nas na teren kościoła. Obecnie Sanktuarium Matki Boskiej Kazimierskiej pw. Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny oraz na teren klasztoru OO Reformatów. W ołtarzu głównym jest obraz Zwiastowania NMP, będący kopią miedziorytu z 1594 r. Obraz ten uznawany jest za cudowny. Kierujemy się w stronę kościoła farnego górującego nad rynkiem. Malownicze kamienne schodki i gotycka bramka w kamiennym murze wiodą nas na dziedziniec kościoła św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja. Jest to najstarsza świątynia w Kazimierzu. Ołtarz główny przedstawia męczeństwo św. Bartłomieja oraz postać św. Kazimierza. Pośród wielu cennych zabytków uwagę zwraca kamienna chrzcielnica z XVI wieku, żyrandol z głową jelenia, a przede wszystkim wspaniałe organy wznoszące się na chórze. Mają one dużą wartość jako instrument muzyczny. W lipcu i sierpniu odbywają się tu koncerty muzyki organowej cieszące wielu ich miłośników. Zwiedzamy również Muzeum Sztuki Złotniczej, podziwiamy piękne wyroby użytkowe ze srebra oraz biżuterią ze srebra i bursztynu. W muzeum mieści się Galeria Wystaw Czasowych – obecnie prezentuje twórczość Jacka Malczewskiego. Wiele jest w Kazimierzu wspaniałych zabytków.
Oto niektóre: wieża strażnicza – kamienna, cylindryczna budowla, popularnie zwana „basztą”; zamek; spichlerze – są wyjątkowym symbolem Kazimierza, było ich 60, do dziś zachowało się 11; kamienice – są to najcenniejsze zabytki z epoki renesansu; synagoga: jatki mięsne, koszerne; dom Marii i Jerzego Kuncewiczów; Góra Trzech Krzyży; lessowe wąwozy i wiele innych. Kazimierz Dolny to dziś „szkatułka” wypełniona perłami zachwycającej renesansowej architektury. Podczas zwiedzania musieliśmy utrzymywać pogodę ducha, bo pogoda atmosferyczna była bardzo brzydka, przez cały dzień padał deszcz. Ogólnie wycieczka była bardzo udana.
Aleksandra Lech